CHP Deprem Raporunu Açıkladı

• 05 Şubat 2020
• GÜNDEM

Deprem araştırma komisyonu kurulmasının AKP-MHP oylarıyla reddedilmesini sert sözlerle eleştiren Ağbaba, hazırladıkları Deprem Raporunu da kamuoyuna açıkladı. Ağbaba “Doğanyol’da gelini ve torununu kaybeden yaşlı teyze duysun.AKP ve MHP’nin oylarıyla deprem araştırma önergesi reddedildi.Bu kadar hayati bir konuda komisyonun kurulmaması ciddiyetsiz bir karardır. Sonuçta o kurulan komisyon da herkes milletvekili sayısına göre üye verecek, yine çoğunluk AKP ve MHP’de olacak. Ama komisyon reddedildi. Üstelik de alkışlarla kutlayarak reddettiler. Bir zafer kazanmış gibi AKP ve MHP Milletvekilleri alkışladılar. Bunu buradan Türkiye’deki her yurttaşımıza duyuruyoruz. Bugün tekrar önerge vereceğiz. Haftaya tekrar önerge vereceğiz. Araştırma komisyonu kurulmalıdır ki bir daha enkaz altında ağıt yakan insanlarımız olmasın” dedi.

CHP Genel Başkan Yardımcısı Veli Ağbaba, “Gördüğümüz manzara çok kötüydü. Deprem merkezi olarak Sivrice olmasına rağmen Malatya’nın genelini etkileyen bir deprem yaşadık. Kale ilçesinde neredeyse köydeki evlerin tamamına yakını ağır hasar görmüş durumda. Pütürge, Doğanyol, Battalgazi, Yeşilyurt ilçelerinde bir çok hasar görmüş , içinde oturulamayacak evler var. Eski Malatya dediğimiz bölgede yıkılan evler var. Malatya merkezinde bir çok bina boşaltılmış durumda. Sivas Caddesi’nde, 4K sitesinde evler boşaltılmış durumda. Bizim incelemelerimize ve muhtarlarla yapılan görüşmelere göre Pütürge ilçemizde en az 3 bin 217, Doğanyol ilçemizdeki en az 1145, Kale ilçemizde ise en az 1102 ağır ve orta hasarlı bina bulunuyor. Deprem anından itibaren bölgeye hem CHP Milletvekilleri hem de AFAD ulaşmıştır” diyen Ağbaba, “Depremin 3. Gününden sonra çadır sorunu kalmamıştır.İnsanların en büyük problemi barınma. Pütürge ve Doğanyol’un ulaşımı zor.İnsanlar barınma sorununun toplu konut ile çözülmesini istemiyorlar. Kendi bahçelerinin, evlerinin yanında bir ev yapılmasını istiyor.Bir çok insan çadırda kalıyor. Çocuklar, engelliler yaşlılar var. Çadırda kalmak bu şartlarda zor.Kısa sürede kalıcı evlerine geçmek istiyorlar. Bir başka problem bu köylerde kalan insanlar, mecburiyetten yaşamlarını sürdürmek için o köylerde oturuyorlar. Ya 1 ya 2 inekleri var. Yıkılan ahırların da bir an önce yapılması gerekiyor. Bakanlık ve belediyelerimiz hayvan çadırları gönderdi. Sorun kısmen çözülmüş durumda. Bir çok engelli insan var. Kalıcı konutlar yapılıncaya kadar konteynerların dağıtılması gerekiyor” ifadelerini kullandı.

AFAD’A TEŞEKKÜR

Doğanyol’a bağlı 16 mahalle, Pütürge İlçesine bağlı 68 mahalle, Kale ilçesine bağlı 28 mahalle muhtarıyla görüşmeler gerçekleştirdiklerini kaydeden Ağbaba, “CHP heyeti olarak pek çok muhtarı da ziyaret ettik.Hangi siyasi görüşten olursa olsun bütün Türkiye ayağa kalktı.Elazığ ve Malatya’da dayanışma duygularını gösterdiler.Kimi insan depremzedeleri ücretsiz traş etmeyi, kimi insan Muğla Milas’taki evlerini depremzedelere açmayı, kimisi cebindeki parayla beraber montunu gönderdi. Herkese sonsuz teşekkürlerimi iletiyorum.AFAD’ a çok teşekkür ediyoruz. Çok önemli bir görevi layığı ile yerine getirdiler” dedi.

BAZI SİYASETÇİLER DEPREMİ BİR PR ÇALIŞMASINA DÖNÜŞTÜRDÜLER

“CHP Belediyelerine  de özellikle teşekkür ediyoruz” diyen Veli Ağbaba, “ Mersin Büyükşehir Belediyemizin gönderdiği Mobil Mutfak depremin ertesi günü öğlen depremzedelere yemek dağıtıyordu. Adana, Hatay, Mersin, İstanbul, Ankara , İzmir Büyükşehir belediyelerimize, Edirne’den Adana’ya kadar tüm belediyelerimize teşekkür ediyoruz. Muhteşem bir dayanışma örneği gösterdiler. Bazı siyasetçiler depremi bir PR çalışmasına dönüştürdüler. 1999 Depremiyle karşılaştırıyorlar. Ne 99 depremi ne Erciş depremiyle karşılaştırılamaz. Malatya merkezlerde bir çok bina boşaltılıyor. Kimine ağır hasar veriliyor.Kentsel dönüşüme girsin deniliyor, kimine bekletiliyor.Malatya’da bu tür sorunlarla karşılaşılıyor. Ev sahiplerine verilen 11 bin lira, kiracılara verilen 5 bin liranın yeterli olmadığını, artırılması gerektiğini belirtiyoruz.Hayatını kaybeden yurttaşlarımıza Allahtan rahmet, yaralılara acil şifalar diliyorum” şeklinde konuştu.

24 OCAK 2020 ELAZIĞ-SİVRİCE DEPREMİNE DAİR

MALATYA İLİ GÖZLEM ve DEĞERLENDİRME RAPORU

ELAZIĞ-MALATYA DEPREMİ SONRASI OLAY YERİNDE

İNCELEME YAPAN CHP HEYETİ

Veli AĞBABA-Genel Başkan Yardımcısı, Malatya Milletvekili

Gürsel EROL- Elazığ Milletvekili

Abdurrahman TUTDERE- Adıyaman Milletvekili

Sezgin TANRIKULU- İstanbul Milletvekili

Polat ŞAROĞLU- Tunceli Milletvekili

Ali Mahir BAŞARIR- Mersin Milletvekili

Cengiz GÖKÇEL- Mersin Milletvekili

Murat EMİR- Ankara Milletvekili

Burhanettin BULUT- Adana Milletvekili

6,8 İLE YIKILAN KENTLER

24 Ocak 2020 tarihinde saat 20:55’te meydana gelen, merkez üssü Elazığ’a bağlı Sivrice ilçesi olan, 41 yurttaşımızın hayatını kaybettiği 1607 yurttaşımızın yaralandığı, 6.8 şiddetindeki depremin hemen ardından Genel Başkanımız Kemal Kılıçdaroğlu’nun görevlendirmesiyle Milletvekillerimizden oluşan heyetler Elazığ ve Malatya bölgesine ulaşmıştır.

Depremden birkaç saat sonra incelemelerine başlayan heyetlerden gelen bilgiler ışığında AFAD ekipleriyle koordineli biçimde bölgedeki acil ihtiyaçların temini hususunda çalışmalar gerçekleştirilmiştir. Deprem, Malatya ilimizde özellikle Pütürge, Doğanyol, Kale, Battalgazi ve Yeşilyurt ilçelerimizde ciddi hasara neden olmuştur.

Yaşanılan depremin neticesinde Malatya ilinde 4 yurttaşımız hayatını kaybederken 481 yurttaşımız da yaralanmıştır.

CHP’Lİ BELEDİYELERİN YARDIMLARI İLE ACİL İHTİYAÇLAR KARŞILANDI

CHP heyetinin gerçekleştirdiği ön çalışmalar sonucunda elde edilen bilgiler ışığında acil ihtiyaçlar ortaya çıkarılmış ve Belediyelerimizle koordinasyona geçilerek bu ihtiyaçların karşılanması sağlanmıştır.

İlk etapta İstanbul, Ankara, İzmir, Adana, Mersin ve Antalya Büyükşehirlerimiz, arama-kurtarma çalışmaları için araç ve personel yardımının yanı sıra; depremzedeler için çadır, battaniye, gıda, giyecek, bebek bezi vb. ihtiyaçların sevkiyatını gerçekleştirmiştir.  Ankara ve Mersin Büyükşehir Belediyelerimiz tarafından bölgeye gönderilen mobil mutfaklar sayesinde de depremzedelerimize günde üç öğün sıcak yemek servisi yapılmıştır. Yardımların koordinasyonu ve ek ihtiyaçların tespit edilerek giderilmesi için heyetlerimiz hem Elazığ hem Malatya’da depremi takip eden günler boyunca köy köy dolaşarak vatandaşlarımızın yaşadığı sıkıntıları yerinde tespit edilmiştir.

Malatya’da heyetle gerçekleştirdiğimiz ziyaretler sonrasında Doğanyol ve Pütürge ilçeleri, merkez üssü Elazığ’ın Sivrice ilçesi olan 6,8 şiddetindeki depremden en çok etkilenen bölgelerimiz olarak belirlenmiştir. Bölgede yaşanan en büyük sorunun ise barınma sorunu olduğu gözlemlenmiştir.

KÖYLERDE BETON YAPILAR HARİCİNDEKİ

YAPILARIN % 80’İ AĞIR HASARLI

Depremin ardından özellikle Doğanyol, Pütürge, Kale, Yeşilyurt ve Battalgazi ilçelerimizde bulunan köylerdeki az sayıdaki beton yapılar haricinde ezici çoğunluğu oluşturan kerpiç, taş ve yığma evlerin % 80’den fazlasında ağır hasar oluşmuştur.

TOPLAM HASARLI BİNA SAYISI 10 BİNE YAKIN

Cumhuriyet Halk Partisi’nin bölgede yaptığı incelemeler sonucunda Pütürge ilçemizde ağır ve orta hasarlı bina toplamı en az 3217, Doğanyol ilçemizdeki en az 1180, Kale ilçemizde ise en az 1102’dir. Battalgazi ve Yeşilyurt ilçelerinde ise çok sayıda hasarlı ev olup birçok sitede boşaltma kararı alınmıştır.

Depremin ikinci günü itibariyle AFAD tarafından dağıtılan çadırlar köylerin neredeyse tamamına ulaştırılmıştır. Depremin üçüncü günü itibariyle çadır ulaştırılmayan köy kalmamıştır. Fakat -15 dereceyi bulan soğuklar ve bazı bölgelerde 1.5-2 metreyi bulan kar kalınlığı nedeniyle yurttaşlarımızın önemli bir bölümü çadırlarda kalamamaktadır.

Çadırların bu denli bir soğukta hiçbir şekilde ısınamadığı da sahada konuştuğumuz yurttaşlarımızın neredeyse tamamı tarafından dile getirilmiştir. Çadırlarda kalamayan bu yurttaşlarımızın bir kısmı “yıkılır” endişesiyle evlerine girememekte, bir kısmı ise tüm tehlikelere rağmen dışarıda çadırda yatmanın imkânsız olduğunu belirterek ağır hasarlı evlerde yaşamaya devam etmektedirler. Bu nedenle bölgede şu an için çözülmesi en acil sorun barınma sorunu olarak karşımıza çıkmaktadır. Çadırlar, hiçbir şekilde barınma sorununun çözümü değildir. Barınma sorununun çözümü için kalıcı konut yapımına dair planlamaların bir an önce yapılması gerekmektedir.

KIŞI GEÇİRMEK İÇİN TALEP: KONTEYNER

Soğuk kış günlerinin en fazla hissedildiği günlerde depremzedelerin kalıcı konutlarına ulaşıncaya kadar ki süreçte konteynırlarda barınmaları için gerekli çalışmalara öncelik verilmelidir. En azından yaz aylarına kadar soğuk, kar ve tipiden depremzedeleri korumak için geçici çözüm olarak konteynırlar devreye sokulmalıdır.

KALICI KONUTLAR KÖYLÜLERİN İSTEKLERİ DOĞRULTUSUNDA PLANLANMALI; KÖYLÜLERİMİZ GÖÇE ZORLANMAMALIDIR

Kalıcı konutların planlaması yapılırken, depremden zarar gören köylülerimizin istekleri ön planda tutulmalıdır. Zira köylülerin neredeyse tamamı, köylerinde yaşamaya devam etme isteği içerisindedir. Bu nedenle kalıcı konutların, bir başka bölgede değil hali hazırda yaşadıkları köylerde yapılması ve depremzedelerin göçe zorlanmaması gerekmektedir. Aksi halde ek mağduriyetlerin oluşması kaçınılmaz olacaktır.

HASARLI EV SAYISI YAPILACAK KONUT SAYISININ ÇOK ÜSTÜNDE.

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın yaptığı ilk açıklamalar köylerdeki hasar durumunun ciddiyetinin yeterince kavranmadığının ve vatandaşların isteklerinin dikkate alınmadığının kanıtı niteliğindedir.

Zira Bakanlığın 29 Ocak 2020 tarihli açıklamasına göre Malatya merkezde 500, Doğanyol'da 150, Kale’de 200 ve Pütürge'de 200 olmak üzere üç ilçemizde toplam 550, Malatya geneli köy evleri ahırlı ve ahırsız olarak 1500, toplamda ise 2 bin 550 yeni konut yapılacağı belirtilmiştir. CHP heyeti olarak yerinde yaptığımız incelemeler ve Doğanyol, Pütürge ve Kale ilçesindeki muhtarlarla yaptığımız görüşmeler neticesinde bu 3 ilçemizdeki ağır ve orta hasarlı bina sayısı bile ilk tespitlere göre 5 bin 500 civarındadır.

Yapılacak konut sayısının 2500’de kalması demek, depremden zarar gören köylülerimizin mağdur olacağı ve mağdur olan bu yurttaşlarımızın büyük çoğunluğunun göçe zorlanacağı anlamına gelmektedir.

Bu anlamda Bakanlık, köylerdeki zararın boyutlarıyla ilgili tespitlerini gözden geçirmeli ve yapılacak konut sayısını arttırmalıdır. Ayrıca Malatya’nın bir deprem bölgesi olması nedeniyle sonraki süreçte gerçekleşebilecek depremler için de geniş çaplı önlemlerin zaman kaybetmeden alınması gerekmektedir.

DEPREM HAYVANCILIĞI DA VURDU

Bölgenin en önemli geçim kaynağı olan hayvancılık da depremden ciddi anlamda etkilenmiştir. Hayvan çadırlarının köylere ulaştırılmasında sıkıntılar yaşanmıştır. Depremi takip eden ilk dört gün Doğanyol ilçemizde en az 3 bin 380, Pütürge ilçemizde 5 bin 861, Kale ilçemizde 460 hayvan barınaksız dışarıda kalmıştır. Dördüncü günün sonunda hayvan çadırları kurulmuş ve hayvanlar çadırlara alınmıştır. İnsanlar için kalıcı konutların bir an önce yapımına başlanması gerektiği gibi; bölgedeki insanların birinci derece geçim ve yaşam kaynağı olan hayvanları için de kalıcı ahırların yapılması gerekmektedir.

Ayrıca, konut planlamalarının bu haliyle uygulanması sonucunda depremzedelerimizin göçe zorlanmaları, en önemli geçim kaynakları olan hayvancılıktan ve tarımsal üretimden koparılmaları anlamına da gelecektir. Böylesine bir durum da hem Malatya’daki üretim faaliyetlerini olumsuz etkileyecek hem de bu yurttaşlarımızın işsiz kalmasına neden olacaktır.

DEPREMDEN ZARAR GÖREN KÖYLÜLER SORUYOR: DEPREM VERGİLERİ NEREDE?

Yalnızca Malatya ve Elazığ’ı değil tüm Türkiye’yi yakından ilgilendiren bir başka konu ise deprem vergisi ile ilgilidir. Kamuoyunda deprem vergisi olarak bilinen Özel İletişim Vergisi, 1999 yılında yaşanan Düzce depreminin felaket boyutundaki yaralarını sarmak amacıyla toplanmaya başlanmıştır. AKP öncesi dönemde, deprem vergisinin nereye ve ne kadar harcandığı ilan ediliyor olsa da AKP döneminden itibaren bu verginin nereye ve ne için harcandığı kamuoyundan tamamen gizlenmiştir. 

2003 yılında kapsamı genişletilerek kalıcı hale getirilen deprem vergisinden 1999’dan 2020 yılına kadar toplam 34 Milyar Dolarlık gelir elde edilmiştir. Böylesine büyük bir gelirin deprem beklenen bölgelerdeki yapıların güçlendirilmesi ve diğer gerekli tedbirlerin alınması için harcanmaması hiçbir şekilde kabul edilebilir değildir. Ziyaretlerimiz esnasında, pek çok yurttaşımızın deprem vergileriyle ilgili serzenişte bulunması da “Deprem vergisi nereye harcandı?” sorusunun neredeyse tüm yurttaşlarımızın merak ettiği bir soru olduğunun göstergesidir.

Doğanyol’a bağlı 16 mahalle, Pütürge İlçesine bağlı 68 mahalle, Kale ilçesine bağlı 28 mahalle muhtarıyla yapılan görüşmeler neticesi izlenimler:

• Doğanyol’a bağlı mahallelerdeki evlerin %90’ı hasarlı durumdadır. En çok hasar gören mahallelerden Gökçe’deki 521 evden 450’si ağır hasarlıdır.

• Pütürge’deki mahalle ve köylerde (birkaç istisna yer dışında) toplamda üçte ikisi orta ya da ağır hasarlı olduğu söylenebilir.

• Özellikle Pütürge’deki birçok köyde yaz-kış nüfusu arasında yarı yarıya fark vardır. Bu sayede Pütürge köylerinde yaz nüfusuna kıyasla daha az insan etkilenmiştir.

• Pütürge’de birkaç köyde, önceki depremlerde hasar almış yapılara ilişkin 1 ay önce AFAD’ın gelip rapor tuttuğu ifade edilmiştir.

• Doğanyol’da ve Pütürge’de kerpiç evlerin neredeyse tamamı yıkılmış durumdadır.

• Çadır dağıtımı depremin 3.günü itibariyle çoğu köy ve mahalleye ulaşmış. Depremin 4. Günü itibariyle tüm köylere çadır verilmiştir. Köylerde şuan için çadır sorunu bulunmamaktadır.

• Depremin ardından geçen ilk 3 günde Isıtıcı dağıtımında problemler yaşanmış olsa da depremin 5. Günü itibariyle talep eden tüm köylere ısıtıcılar ulaşmıştır. Ancak bazı köylüler, olumsuz hava şartları nedeniyle ısıtıcıların yetersiz olduğunu belirterek evlerinden çıkardıkları sobaları kullanmak zorunda kaldıklarını söylemişlerdir.

• Çadırlarda ihtiyaç duyulan battaniye, yatak, yastık, yorgan dağıtımları büyük ölçüde yapılmış ve yapılmaya devam etmektedir.

• Çok sayıda insan halen hasarlı evlerde kalmaya devam etmektedir. Yeterli çadır dağıtılmış olmasına karşın kış koşullarından kaynaklı aşırı soğuk hava nedeniyle birçok aile çadırlarda değil, oturulabilir evlerdeki ailelerin yanında kalmaktadır.

• Çadırla ilgili bir diğer sorun da 1-2 metreyi bulan kar kalınlığıdır. Bu bölgelerde çadırı kuracak uygun zemin bulunmamaktadır. Bazı bayır köylerinde yaşayan yurttaşlar, çadır almalarına karşın, çadırı kuracak düzlük bir alanın olmadığını ifade etmektedirler. 

• Isınma sorunu nedeniyle çadırlarda kalamayan yurttaşlarımız okul, cami, misafirhane gibi yerlerde barınmaktadırlar.

• En önemli ikinci sorun hayvanların barınma sorunudur. Depremi takip eden ilk üç gün boyunca soğuk hava ve kar yağışına rağmen çok sayıda hayvan dışarda kalmıştır. Muhtarlıklardan alınan bilgiler doğrultusunda 3. Günden itibaren hayvan çadırları dağıtılmaya ve kurulmaya başlanmıştır.

• Yiyecek, gıda ve giyecek ihtiyaçları AFAD ve Belediyeler tarafından karşılanmıştır.

• Muhtarlarla yapılan görüşmelerde, CHP’li belediyelerimizden gelen yardımlardan memnun olduklarını ifade etmişlerdir.

• Pütürge’de bir köyde yıkılan bir hanede 5 engelli bulunmaktadır. Yine birçok köyde hasta ve hamileler yaşamakta ve ilaç sağlık yardımı konusunda eksikler dile getirilmiştir.

• Her ne kadar acil ihtiyaçlar giderilmiş olsa da herkesin ortaklaştığı en önemli sorun bir an önce kalıcı konutların yapılmasıdır.

• Kalıcı çözüm sağlanana kadar barınma için daha sağlıklı olan konteyner, baraka gibi çözümler acilen hayata geçirilmesi ortak talep olarak ifade edilmektedir.

• Daha önce Malatya’da yaşanan depremler nedeniyle hasar tespiti yapılmış olan evler, güçlendirme çalışması yapılmaması nedeniyle bu depremde ağır hasarlı ya da yıkılacak duruma gelmiştir.

• Depremden etkilenen ilçelerde, hasarsız yapılar, az sayıdaki deprem evleri ve yeni yapılmış olan betonarme yapılardır. Bunun dışındaki yapıların neredeyse tamamı hasarlıdır. Birçok yapı zaten eski ve depreme dayanıksız konutlar olduğundan ciddi anlamda hasar almış durumdadır.

• Konutlarda hasar tespitleri kısmen yapılmış olsa da ayrıntılı tespitler yapılmamıştır. Ayrıntılı hasar tespitlerinin bir an önce yapılarak, oturulması tehlike arz eden konutların bir an evvel tahliye edilmesi ve acilen yeni konut inşası için çalışmalara başlanması gerekmektedir.

• İlçelere bağlı mahallelerde nüfus ortalaması yüksek olduğu için yaşlı insanlar  soğuk havalardan kaynaklı çok hızlı hastalanmaktadır. Bölgelerde belirli aralıklarla gezici sağlık taraması yapılması gerekmektedir.

• Bölgede seyyar banyo ve WC ihtiyacı bulunmaktadır.

• Deprem sebebiyle Elazığ ve Malatya'da zarar gördüğü tespit edilen esnaf ve sanatkarın, kredi ve kefalet kooperatifleri üzerinden Halkbank aracılığıyla kullandığı kredilerin, 1 yıllık taksit ve faizlerinin TESKOMB tarafından ödeneceği açıklanmasına rağmen esnaflar tarafından bu çözüme sıcak bakılmamakta, ekonomik krizin üzerine bir de depremin vurduğu esnaflara kalıcı çözüm üretilmesi talep edilmektedir.